This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
Ik kom in teksten en vertalingen beide vormen tegen voor de vertaling uit het engels van "named" of "called" ---> genoemd en genaamd:
"deze procedure, endoscopie genoemd, (...)" of "een medicijn, X genoemd, ..." en "deze procedure, endoscopie genaamd, (...)" of "een medicijn, X genaamd, ..."
Ik geef de voorkeur aan genaamd, en ik denk ook dat dat juist is, zeker wanneer ik van Dale raadpleeg:
genoemd bijvoeglijk naamwoord ▼1. reeds vermeld, gemeld • de genoemde heren hebben de benoeming aangenomen • de genoemde persoon kwam juist binnen
genaamd bijvoeglijk naamwoord ▼1. de naam dragend van • een man, genaamd Franz • een boekje, Wegwijzer genaamd ▼2. (in persoonsnamen) gezegd, bijgenaamd • Mattheus Gansneb, genaamd Tengnagel
Mijn voorbeeld komt duidelijk overeen met 1: een boekje, Wegwijzer genaamd.
Maar er zijn editors die mijn 'genaamd' nogal eens veranderen in 'genoemd', dus ik hoor graag wat anderen hiervan denken. Ik kan verder geen 'taaladvies' hierover vinden. Deze vraag hoort eigenlijk meer thuis in het Nederlandse forum, maar is ook relevant voor vertalingen uit het engels vanwege de (letterlijke) vertaling van named en called.
1. als het een eigennaam (met een hoofdletter) betreft, moet je genaamd gebruiken omdat je anders bij Gerards hilarische bovenmeester Van Dampen uitkomt - een bijnaam of een andere naam die niet de échte/officiële/gebruikelijke naam is:
een nieuw medicijn, Xenozab genaamd, is veelbelovend bij...
ik denk trouwens dat ik het hier gewoon zou weglaten, maar ik weet niet of dat altijd kan:
een nieuw medicijn, Xenozab, is veelbelovend bij...
2. als het een gewoon naamwoord/begrip is (of een alternatieve/oneigenlijke naam of bijnaam), kom je op genoemd uit. maar ik vind genoemd zonder bijzin erg lelijk, dus ik zou het oplossen met zogeheten:
deze procedure, een zogeheten endoscopie, ...
en anders een passieve bijzin maken: deze procedure, die endoscopie wordt genoemd, ... (hier kan genaamd écht niet)
kortom: Eigennaam --> genaamd anders --> zogeheten / passieve bijzin met genoemd
De elegantste oplossing. Vond nog wel deze link: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/zogenaamd-zogenoemd-zogeheten 4 KudoZ points were awarded for this answer
Volgens mij gaat het niet om 'dit' vs 'dat'; het gaat erom dat 'dit' als aanwijzend voornaamwoord bij 'ding' wordt gebruikt. Je kunt niet zeggen: 'dit ding, wat'. (Vervang ding anders door een ander word - object bijvoorbeeld - to see what I mean) Wat - voor zover ik het begrijp - wel kan, is 'dit, wat' of 'dat, wat'. Dit (of dat) wordt dan niet in wijzende maar in verwijzende functie gebruikt (verwijzend naar 'wat een zoutvaatje wordt genoemd').
Het is best lastig om het goed uit te leggen - ik hoop dat je mijn standpunt snapt over 'dit ding, wat'. Ik laat het verder aan jou hoe je eea wil gebruiken :)
Zolang je 'dit' icm 'ding' gebruikt is het wel degelijk bepaald. Je wijst als het ware naar iets wat voor je op de tafel staat. Gebruik je bijvoorbeeld 'dat': als ik dat, wat een zoutvat wordt genoemd' kan het wel. 'Dat' wordt dan gebruikt in de zin van 'datgene'.
'Wat' rukt inderdaad op maar dat wil niet zeggen dat het altijd correct is :)
Ik heb hier nog eens eea over zitten nalezen. Ik denk dat ik in mijn voorbeeld toch ook 'wat' had mogen gebruiken, omdat 'dit (ding)' onbepaald is, in elk geval in mijn innerlijke representatie. Jan Renkema in de Schrijfwijzer (4e editie) op pagina 218 stelt dat (3) "Na de woorden al(les), enige, dat(gene) en iets" je "alles wat" mag zeggen. Het woordje wat wordt gebruikt na woorden die zelf al een onbepaaldheid aangeven. Enkele voorbeelden: Zij heeft alles gedaan wat in haar vermogen lag. Dit is het enige wat we kunnen doen. Dat wat je nu zegt, is volstrekt onjuist. Is er nog iets wat nu besproken moet worden?
Daarna noemt hij 'schijnonbepaaldheid'. 'Wat heb jij dat ik niet niet heb?' In een enkel geval is er discussie mogelijk over de vraag of de verwijzing bepaald dan wel onbepaald is. Hij kocht een jurkje voor zijn dochtertje, en kocht het duurste dat/wat hij kon vinden. Wat heeft jouw liefste dat/wat een ander niet heeft? In mijn eigen voorbeelden hierboven is 'dit' (wat voor 'dit ding') staat, m.i. (redelijk) onbepaald. "De w rukt op", stelt Renkema trouwens. Vroeger was het "het huis daar ik woon."
Een goed voorbeeld van hoe de verschillende woorden toch verschillende zeggingskracht kunnen hebben en van de context afhangen. Ik ga nog een poosje verder denken, en misschien leg ik de vraag eens voor aan Jan Renkema. Ik hou het voor nu op 'een zogeheten x' want dat lijkt mij het beste.
Hier een start om eea op een rijtje te zetten: Als ik dit (ding), een zoutvat, op de tafel zet...
Als ik dit (ding), een zoutvat geheten, op de tafel zet…
Als ik dit (ding), dat een zoutvat heet, op de tafel zet…
Als ik dit (ding), een zogeheten zoutvat, op de tafel zet...
Als ik dit (ding), (dat) een zoutvat (wordt) genoemd, op de tafel zet…
Als ik dit zoutvat, ‘vaatje' genaamd, op de tafel zet…
Endoscopie is eigenlijk een heel goed voorbeeld. Het is altijd een medische term en waarschijnlijk zijn er niet veel leken die de handeling anders noemen, dus het is "genaamd". Wél verwachten velen bij "genaamd" dat de endoscoop via een bestaande lichaamsopening zal worden binnengebracht.
Bij een (zogeheten) laperoscopie wordt de handeling endoscopie uitgevoerd, maar er wordt wél een snee in de buik van de patiënt gemaakt. De fabrikant van het lampje van de endoscoop noemt iedere handeling met het apparaat een endoscopie, terwijl artsen verschillende termen hebben voor het bekijken van darmen vanaf de binnenkant en vanaf de buitenkant. De lampenspecialist kan bijvoorbeeld zeggen: De in de in dit hoofdstuk beschreven lampen zijn geschikt voor procedures, endoscopieën genoemd, die steriele lampen vereisen. (Hij gebruikt "genoemd" omdat hij best wel begrijpt dat dat niet altijd de medisch juiste term is.)
En, nee, ik zou zelf "genoemd", "genaamd" en "geheten" altijd vermijden in constructies zoals in jouw voorbeeldzinnen. Weglaten en "zogeheten" gebruiken is vaak beter, en niet neerbuigend.
Natasha Ziada (X)
Australia
Een andere invalshoek
20:05 Sep 17, 2014
Als een soort ezelsbruggetje: vervang 'genoemd' met 'wordt aangeduid met' en 'genaamd' met 'heten':
[...] die X wordt genoemd = synoniem met: [...] die wordt aangeduid met X [...], X genaamd = synoniem met [...] die X heet
En bij noemen kun je inderdaad 'worden' denken, bij 'genaamd' 'zijn'. Noemen kan ook actief gebruikt worden ('die we [...] noemen'), 'genaamd' nooit.
Een procedure X en een medicijn onder de naam Y staan in mijn voorbeeld naast elkaar. Het zijn de twee meest voorkomende gevallen waar ik steeds mee te maken krijg. Maar in dit specifieke geval gaat het om "de procedure, endoscopie ..... (genaamd of genoemd), .....
Ik geloof niet dat ik de antwoorden eenduidig vind. Is het misschien: wordt genoemd en is genaamd? En als je dan is of wordt weglaat, wordt het onduidelijk?
Machiel zegt genaamd; Henk weet ik niet zeker met vaste en variabele eigenschap; Gerard zegt in de regel genaamd (maar de uitleg is zo eenvoudig niet)[naar analogie van het voorbeeld: in de medische wereld een endoscopie genoemd...]; -> O, en in mijn voorbeeld "called endoscopie" zou je "geheten" gebruiken, en je noemt dit een 'neerbuigende" vorm van called... (in de zin van 'voor degenen die niet weten wat een endoscopie is'?) Natasha zegt genoemd (in mijn geval van de endoscopie) en een medicijn, genaamd x.
Natasha Ziada (X)
Australia
Ter aanvulling
16:01 Sep 17, 2014
Mijn post hieronder was onvolledig. Ik zou dus zeggen: 'procedure, (ook wel) endoscopie genoemd' en 'medicijn genaamd X'
Natasha Ziada (X)
Australia
Leuke vraag :)
14:35 Sep 17, 2014
Als ik zo naar de voorbeelden kijk, heeft 'genaamd' eerder met een echte naam (persoons- of anderszins) te naken en 'genoemd' met begrippen. Jouw voorbeeld past in dat opzicht meer bij 'genoemd' (wat ook mijn voorkeur zou hebben) - het is immers geen titel.
Automatic update in 00:
Answers
1 hr confidence: peer agreement (net): +1
genoemd/genaamd
Explanation: Eigenlijk is het heel eenvoudig. Named/genaamd is de regel en called/genoemd is de uitzondering. Vertaal de tekst met "genaamd" en probeer "genoemd" in te passen. Je zult merken dat dat niet kan. Andersom kan het ook niet. Het is wel zo dat het onderscheid in het Nederlands duidelijker is dan in het Engels. Er bestaat trouwens ook nog een neerbuigende "called", die ik zou vertalen met "geheten": You are scheduled for a procedure called a Colonoscopy on (Date and time) at Togus VAMC.
Example sentence(s):
De streek tussen de Waal en de Nederrijn, in dit rapport vaak "de Betuwe" genoemd, is veel vruchtbaarder.
De bovenmeester, eigenlijk Van Kampen genaamd, werd door de scholieren vanwege zijn nicotineverslaving Van Dampen genoemd.
Gerard de Noord France Local time: 09:14 Works in field Native speaker of: Dutch PRO pts in category: 8
Notes to answerer
Asker: Gerard, bedankt voor je (altijd leuke) antwoorden.
Explanation: Bijvoeglijk naamwoord: de concierge, genaamd Janssens, .... tegenover hulpwerkwoord genoemd Janssens wordt ook wel concierge genoemd.
-------------------------------------------------- Note added at 3 uren (2014-09-17 17:57:19 GMT) --------------------------------------------------
Dit is een hele mooie voorbeeldzin: Van deze grenspaal volgt de grens de as van genoemde weg genaamd ... Van de grenspaal bij het oude kreupelbosje Kattenrot, reeds genoemd in het vorige ... http://grenspalen.dorpstraat21.nl/zuid-limburg/21-25
http://www.woorden.org/woord/genaamd geeft: 1) Let op: Spelling (deels) uit 1864: [bijvoegelijk naamwoord] heetende, van zekeren naam; zoo -, beweerd; voorgewend; dus ... 2) [bijvoeglijk naamwoord]• met die naam vb:deze levende wezentjes, micro-organismen genaamd, zorgen voor de spijsvert... 3) •"een naam ~" deze naam hebbend. •tweede betekenisomschrijving.... 4) genoemd, hetend... 5) 1) Alias 2) Geheten 3) Getiteld 4) Gezegd 5) Hetende 6) Zich noemend...
Machiel van Veen (X) Netherlands Local time: 09:14 Native speaker of: Dutch PRO pts in category: 4
Notes to answerer
Asker: Machiel, ook hartelijk bedankt voor het meedenken.
4 hrs confidence: peer agreement (net): +2
zogeheten / genaamd
Explanation: mijn twee centen:
1. als het een eigennaam (met een hoofdletter) betreft, moet je genaamd gebruiken omdat je anders bij Gerards hilarische bovenmeester Van Dampen uitkomt - een bijnaam of een andere naam die niet de échte/officiële/gebruikelijke naam is:
een nieuw medicijn, Xenozab genaamd, is veelbelovend bij...
ik denk trouwens dat ik het hier gewoon zou weglaten, maar ik weet niet of dat altijd kan:
een nieuw medicijn, Xenozab, is veelbelovend bij...
2. als het een gewoon naamwoord/begrip is (of een alternatieve/oneigenlijke naam of bijnaam), kom je op genoemd uit. maar ik vind genoemd zonder bijzin erg lelijk, dus ik zou het oplossen met zogeheten:
deze procedure, een zogeheten endoscopie, ...
en anders een passieve bijzin maken: deze procedure, die endoscopie wordt genoemd, ... (hier kan genaamd écht niet)
kortom: Eigennaam --> genaamd anders --> zogeheten / passieve bijzin met genoemd
Ron Willems Netherlands Local time: 09:14 Works in field Native speaker of: Dutch PRO pts in category: 16
Grading comment
De elegantste oplossing. Vond nog wel deze link: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/zogenaamd-zogenoemd-zogeheten
peer agreement (net): +1
