ProZ.com translation contests »
Bon voyage: "Stories about travel" » English to Mongolian » Entry by Bayasalmaa Galtsog


Source text in English

Translation by Bayasalmaa Galtsog (#27353)

The moment when, 50 years ago, Neil Armstrong planted his foot on the surface of the Moon inspired awe, pride and wonder around the world. This newspaper argued that “man, from this day on, can go wheresoever in the universe his mind wills and his ingenuity contrives…to the planets, sooner rather than later, man is now certain to go.” But no. The Moon landing was an aberration, a goal achieved not as an end in itself but as a means of signalling America’s extraordinary capabilities. That point, once made, required no remaking. Only 571 people have been into orbit; and since 1972 no one has ventured much farther into space than Des Moines is from Chicago.

The next 50 years will look very different. Falling costs, new technologies, Chinese and Indian ambitions, and a new generation of entrepreneurs promise a bold era of space development. It will almost certainly involve tourism for the rich and better communications networks for all; in the long run it might involve mineral exploitation and even mass transportation. Space will become ever more like an extension of Earth—an arena for firms and private individuals, not just governments. But for this promise to be fulfilled the world needs to create a system of laws to govern the heavens—both in peacetime and, should it come to that, in war.

The development of space thus far has been focused on facilitating activity down below—mainly satellite communications for broadcasting and navigation. Now two things are changing. First, geopolitics is stoking a new push to send humans beyond the shallows of low-Earth orbit. China plans to land people on the Moon by 2035. President Donald Trump’s administration wants Americans to be back there by 2024. Falling costs make this showing off more affordable than before. Apollo cost hundreds of billions of dollars (in today’s money). Now tens of billions are the ticket price.

[ … ]

It is a mistake to promote space as a romanticised Wild West, an anarchic frontier where humanity can throw off its fetters and rediscover its destiny. For space to fulfil its promise governance is required. At a time when the world cannot agree on rules for the terrestrial trade of steel bars and soybeans that may seem like a big ask. But without it the potential of all that lies beyond Earth will at best wait another 50 years to be fulfilled. At worst space could add to Earth’s problems.
Нейл Армстронгийн 50 жилийн өмнө сар дээр газардсан мөч бол дэлхий даяар бахархалтай, гайхшрал төрүүлсэн ба онцгой мөч байсан билээ. Сонин хэвлэлээр бичихдээ “хүн бол энэ өдрөөс эхлэн огторгуйн хаашаа ч хамаагүй аялах чадвартай болсон ба түүний зохион бүтээлч чадвар нь... гариг сансар руу тэмүүлж байгаа ба одоо болон хожимдоо тэр тийшээ аялах нь гарцаагүй” гэжээ. Гэхдээ үгүй л дээ. Сар дээр газардах нь хазайлт байсан ба эцэст хүрэх зорилго биш, харин Америк улсын маш хүчтэй чадварлаг байдлыг нотлох л зорилго байсан байна. Нэг хийснээр, дахин үүнийг хийх хэрэгцээгүй болсон. Зөвхөн 571 хүн сансарт ниссэн; ба 1972 оноос хойш Чикагогийн Дез Муаниаас өөр огторгуйд аялагч байхгүй билээ.

Дараачийн 50 жилд байдал өөр харагдаж байна. Өндөр үнэ, шинэ технологиуд, Хятадын ба Энэтхэгийн амбици ба шинэ үеийн бизнес эрхлэгчид гэх зэрэг нь сансар огторгуйн шинжилгээний хөгжилд шинэ эринг нээж өгсөн. Энэ нь баячуудад сансарын аялал ба бүгдэд харилцаа холбооны сайн сүлжээ зэргийг өгч байгаа; цаашдаа гэхэд эрдэс баялаг ашиглалт ба олон нийтийн тээвэрлэлт зэргийг ч хамарч болох юм. Сансар бол Дэлхий тэлэхтэй адилхан ч байж болох юм – зөвхөн улс төрчид биш, харин фирмууд болон хувь хүмүүсийн эзэгнэх газар ч болж болох юм. Гэхдээ үүний төлөө эрүүл энх үед ба дайны үед дэлхий сансар огторгуйн захиргааны хуулийн шинэ тогтолцоо гаргах нь их хэрэгцээтэй.

Иймээс сансар огторгуйн хөгжил нь дор дурдсан үйл ажиллагааг хялбарчлуулахад оршино – голцуу нэвтрүүлэг дамжуулах сателлит харилцаа ба аялал үүнд орно. Одоо хоёр зүйл өөрчлөгдөж байна. Нэгдүгээрт, геополитик бол хүмүүсийг Дэлхийн орбитын сүүдрийн цааш явуулахыг дэмжиж хөгжүүлж байгаа. Хятад 2035 онд хүмүүсээ сар дээр буулгах төлөвлөгөөтэй байгаа. Ерөнхийлөгч Доналд Трампын засаг захиргаа гэхэд америкчуудыг 2024 онд тэнд газардуулах төлөвлөгөө бий. Өмнөтэй харьцуулбал үнэ төлбөр их өндөр ч гэсэн арай боломжийн харагдаж байгаа. Аполло нь зуун тэрбум долларын үнэтэй (өнөөдрийн мөнгөөр). Одоогоор тасалбарын үнэ бол арван тэрбум юм.

[ … ]

Сансар огторгуйг романтикаар Зэрлэг Баруун мэт, эсвэл хүн төрөлхтөн захидлуудаа хаяж өөрийнхөө хувь заяаг дахин олдог анархижсан хил хязгаар мэт сурталчилах нь том алдаа юм. Огторгуйд өөрийн захиргааг олж байгуулах нь шаардлагатай. Дэлхий одоогоор төмөр ба шар буурцагныхаа худалдааны дүрмийг хүлээлцэн зөвшөөрөлцөхгүй байгаа энэ үед энэ нь том асуудал болж хувирч болно. Гэхдээ энэгүйгээр Дэлхийн цаана байх бүх энэ худал мөрөөдөлүүд 50 жилийн дараа гэхэд биелэлээ олох болно. Муугаар бодоход огторгуйн асуудал нь Дэлхийд дахин асуудлууд нэмж болно.


Discuss this entry